Tự ý tiêm testosterone để 'nâng cấp' nam tính
Hà NộiCảm thấy cơ thể "mảnh mai", Đạt, 24 tuổi, tự mua ống nội tiết tố nam testosterone về tiêm để tăng cơ bắp, thể hình "lột xác" sau một năm, nhưng chức năng sinh sản bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Trên kênh TikTok hàng chục nghìn người theo dõi, Đạt thường xuyên đăng video tập luyện, thể hình săn chắc với cơ bắp cuồn cuộn. "Cảm thấy như một người đàn ông mới sau khi tiêm testosterone, gọn gàng, cơ bắp săn chắc và tràn đầy ham muốn", Đạt chia sẻ.
Testosterone - nội tiết tố có vai trò quan trọng trong việc duy trì, phát triển các đặc điểm thể chất và sinh lý nam giới, bao gồm sức mạnh cơ bắp hay chức năng sinh dục, được Đạt tiêm vào cơ thể mỗi 2-3 tuần, liên tục trong vòng một năm, chi phí trăm triệu đồng.
Ba năm sau khi đã ngừng tiêm testosterone, Đạt lấy vợ nhưng khó có con. Kết quả kiểm tra tại Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Việt - Bỉ cho thấy tinh trùng di chuyển kém, dị dạng, số lượng thấp.
"Bệnh nhân lạm dụng testosterone thời gian dài, ảnh hưởng đến chính cơ quan sản xuất ra hormone, gây suy giảm chức năng, làm mất khả năng sản xuất, khiến tinh trùng yếu, dị dạng", bác sĩ Hà Ngọc Mạnh, nói.
Đạt được tư vấn phương pháp bổ sung nội tiết tố, cải thiện chất lượng tinh trùng, tuy nhiên "việc điều trị cần thời gian và tương lai là khó nói trước".
Các chuyên gia cho biết ngày càng nhiều nam giới trẻ tuổi tự ý sử dụng liệu pháp thay thế testosterone (TRT) để tăng cơ bắp, nâng chuẩn "nam tính". Như trường hợp 20 tuổi, đặt mua sản phẩm chức năng thành phần testosterone, được quảng cáo là "giúp tăng cơ bắp", mỗi ống khoảng 400.000 đồng, bổ sung hằng ngày. Anh cho biết nhiều người cùng phòng tập với mình cũng sử dụng ít nhất một sản phẩm bổ sung testosterone.
Sau một năm, anh đăng lên mạng xã hội về phiếu xét nghiệm có chỉ số testosterone khá cao, kèm kết quả tăng 6 kg cơ bắp. "Thể hình tôi có được nhờ tập tạ, chú trọng protein, ăn uống khoa học và quan trọng là sử dụng thực phẩm bổ sung testosterone", anh nói.
Sau khi xuất hiện triệu chứng rối loạn cương dương, bệnh nhân đến viện thăm khám. Kết quả xét nghiệm nhận thấy tinh trùng yếu, dị dạng, bác sĩ chỉ định dừng sản phẩm và điều trị.
Tại Việt Nam, liệu pháp testosterone được khuyến cáo cho bệnh nhân trung niên trở lên có tình trạng suy giảm hormone sinh dục nam, không có nhu cầu sinh sản, hiệu quả trong vòng 4-6 tuần kể từ khi điều trị. Với bệnh nhân trẻ tuổi không có chỉ định dùng.
Tuy nhiên, bác sĩ Mạnh nhận định testosterone được sử dụng phổ biến ở nam giới trẻ, đặc biệt trong lĩnh vực thể hình. Xu hướng này cho thấy một loại hình chăm sóc sức khỏe mới, người dùng sẵn sàng trả vài chục triệu mỗi tháng, trong khi hormone này không được chỉ định trong điều trị với mục đích tăng cơ.
"Thị trường hiện nay rất đa dạng, nhiều sản phẩm chứa testosterone núp bóng dưới dạng thực phẩm tăng cơ, khiến nam giới tăng cơ bắp nhưng về lâu dài ảnh hưởng tới khả năng sinh sản", bác sĩ nói.
Mỗi tháng, bệnh viện đều có bệnh nhân đến khám và điều trị do ảnh hưởng từ việc tự ý dùng testosterone. Nồng độ testosterone thường đạt đỉnh trong độ tuổi thiếu niên, trước khi trưởng thành (giai đoạn dậy thì). Mức độ testosterone thường giảm khoảng 1% mỗi năm sau tuổi 30 hoặc 40, do nhiều nguyên nhân như lão hóa hay yếu tố bệnh lý (suy chức năng tuyến sinh dục nam, hay mãn dục nam).
Các bác sĩ Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, chia sẻ trường hợp người đàn ông tự tiêm nội tiết tố nam để sinh con trai nối dõi. Anh đến hiệu thuốc mua 4 ống nội tiết tố nam testosterone, liều 250 mg/mũi, tự tiêm vào cơ thể trong hai tháng. Sau tiêm, do chưa đậu thai, cặp vợ chồng đến viện khám, kết quả kiểm tra cho thấy trong tinh dịch gần như không có tinh trùng. Bác sĩ xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do anh tự tiêm 4 mũi hormone liều cao.
Theo Business Insider, việc sử dụng testosterone ảnh hưởng đến quá trình sản xuất testosterone tự nhiên của cơ thể. Ngừng sử dụng đột ngột có thể tạo ra hiệu ứng "cai nghiện" - một cơ chế tự bảo vệ của cơ thể, nếu bị lạm dụng, gây suy giảm cơ quan sản xuất ra hormone. Bước đầu là một số bệnh liên quan đến nội tiết như teo tinh hoàn và vô sinh, tăng nguy cơ ung thư, phì đại tiền liệt tuyến. Thừa testosterone khiến cơ thể không sản xuất hormone nội sinh nữa, không sinh được tinh trùng nữa và dẫn đến vô sinh.
Bác sĩ Mạnh khuyến cáo nam giới thay đổi chế độ ăn uống và ngủ nghỉ để tăng cường testosterone tự nhiên. Một số thực phẩm tốt cho sinh lý nam như: hải sản, thịt bò, trứng, sữa, ngũ cốc, các loại hạt.
Thực hiện các bài tập tăng cường testosterone như bơi lội, đi bộ nhanh, yoga, kegel, cử tạ, squat thường xuyên từ 30-60 phút mỗi ngày giúp tăng cường sự dẻo dai, linh hoạt cho cơ xương khớp, kích thích quá trình lưu thông máu và cải thiện nồng độ hormone hiệu quả.
Bác sĩ khuyến cáo nam giới không tự bổ sung testosterone bằng bất kỳ cách nào. Người có các dấu hiệu sức khỏe sinh sản bất thường như giảm ham muốn, teo tinh hoàn, rối loạn cương... cần đến các cơ sở y tế nam học, hiếm muộn khám.