Thiếu niên bị loét tá tràng kèm thiếu máu
TP HCMHưng, 16 tuổi, đau âm ỉ vùng bụng trên rốn, bác sĩ chẩn đoán loét tá tràng kèm thiếu máu khiến bệnh nặng thêm.
Hưng thường xuyên đau bụng rồi tự khỏi song hai tuần nay đau nhiều hơn kèm theo ợ hơi, ợ chua, ăn uống khó tiêu, nôn ói, đi ngoài có phân nhầy đen. Kết quả nội soi cho thấy Hưng bị loét dạ dày tá tràng, có nhiều ổ loét kích thước 5-7 mm.
ThS.BS.CKI Hạp Tiến Lộc, khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết Hưng nhợt nhạt, mệt mỏi do thiếu máu. Đi ngoài phân nhầy đen là dấu hiệu cho thấy máu đã bị tiêu hóa bởi dịch vị, vi khuẩn đường ruột. Tình trạng này diễn ra âm thầm khiến người bệnh mất máu từ từ. Hai bệnh lý tác động qua lại khiến bệnh nặng hơn, dễ gây biến chứng.
Bác sĩ Lộc giải thích bản chất của vết loét tá tràng là sự tổn thương mạch máu niêm mạc ruột gây xuất huyết tiêu hóa. Trẻ bị thiếu máu sẵn, lượng huyết sắc tố hemoglobin vốn thấp, vết loét chảy máu dù ít cũng dẫn đến tụt huyết áp, sốc mất máu nhanh.
Trẻ mắc hai bệnh lý này đáp ứng điều trị khó khăn hơn do để vết loét niêm mạc tá tràng lành lại, cơ thể cần cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng đến vùng tổn thương. Thiếu máu đồng nghĩa với việc khả năng vận chuyển oxy của máu bị giảm sút khiến quá trình hồi phục niêm mạc diễn ra chậm.
Bên cạnh đó, bé phải bổ sung sắt để điều trị thiếu máu. Tuy nhiên, thuốc sắt đường uống thường có tác dụng phụ là kích ứng niêm mạc dạ dày - tá tràng, gây nóng rát, đau bụng, buồn nôn, có thể làm triệu chứng đau dạ dày của trẻ nặng. Song nếu chỉ chữa loét mà không bù sắt thì thiếu máu không cải thiện, sức đề kháng kém.
Bác sĩ Lộc chỉ định tiêm thuốc ức chế bơm proton (PPI) khoảng 4 tuần cho Hưng nhằm ức chế axit mạnh, giữ pH dạ dày ổn định, giúp cầm máu, vết loét mau lành kết hợp kháng sinh. Trong thời gian dùng thuốc, bệnh nhi cần tái khám theo chỉ định để theo dõi các triệu chứng của bệnh. Bé không ăn đồ chua, cay, nước có ga, cà phê, hạn chế stress.
Sau một tuần, bé đỡ đau bụng, hết ợ hơi, ăn uống tốt. Dự kiến hết liệu trình thuốc, Hưng sẽ được kê đơn thuốc sắt để điều trị thiếu máu, tránh ảnh hưởng đến cơ quan tiêu hóa.
Loét tá tràng là tình trạng niêm mạc của tá tràng bị tổn thương, gây ra các vết loét. Nguyên nhân gây bệnh thường do vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) lây qua đường ăn uống, chung bát đũa, hoặc vệ sinh kém. Một số trẻ mắc bệnh do dùng quá nhiều thuốc hạ sốt, giảm đau làm mòn lớp bảo vệ niêm mạc hoặc do tiền sử bị gia đình bị loét dạ dày - tá tràng.
Triệu chứng thường gặp của bệnh là đau vùng trên rốn khi đói hoặc vào ban đêm, buồn nôn, đầy hơi, ợ chua, chán ăn. Khi trẻ bị nôn ra máu hoặc chất lỏng màu nâu như bã cà phê, đi ngoài phân đen hoặc có máu tươi là dấu hiệu cảnh báo vết loét đã chảy máu, cần đi khám. Nếu không điều trị kịp thời, loét tá tràng có thể dẫn đến xuất huyết tiêu hóa, thủng tá tràng gây viêm phúc mạc (một tình trạng cấp cứu ngoại khoa), hẹp môn vị khiến trẻ nôn nhiều, sụt cân, suy dinh dưỡng.
Trường hợp trẻ bị loét tá tràng trên nền bệnh thiếu máu như bé Hưng, nguy cơ sốc mất máu cao hơn bình thường. Trẻ cần đi khám để xác định rõ nguyên nhân, không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định.
Để phòng ngừa bệnh cho trẻ, bác sĩ Lộc khuyến cáo phụ huynh cần cho trẻ ăn chín, uống sôi, chia nhỏ bữa ăn. Tránh đồ chua cay, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, nước ngọt có ga. Trong sinh hoạt cần giữ vệ sinh tay chân, vệ sinh bát đũa... để tránh lây nhiễm vi khuẩn HP. Trẻ ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi hợp lý, tránh gây áp lực học tập, stress. Trường hợp trẻ đau bụng dai dẳng không rõ nguyên nhân cần đưa đi khám ngay.
Đình Lâm
*Tên người bệnh đã được thay đổi
