Rôm sảy
Rôm sảy (Miliaria) biểu hiện là những mụn đỏ nổi ở vùng da thường phải chịu ẩm và nóng.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ Phạm Ánh Ngân, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM - Cơ sở 3.
Nguyên nhân
Nhiệt độ nóng làm cơ thể phải điều nhiệt bằng cách tiết ra nhiều mồ hôi, khi mồ hôi tiết ra quá nhiều. Thêm vào việc các lỗ chân lông bị tắc do bụi bẩn, nhiễm khuẩn làm cho mồ hôi bị ứ đọng trong ống tuyến bài tiết mồ hôi gây rôm sảy.
Ai thường bị rôm sảy?
- Người phải nằm lâu một chỗ.
- Trẻ nhỏ hoặc người bệnh phải dùng tã vệ sinh.
- Đặc biệt tăng ở trẻ nhỏ, thậm chí người lớn vào mùa nóng.
Các vùng da dễ nổi rôm sảy
- Trán.
- Đầu cổ.
- Ngực.
- Lưng.
- Nếp bẹn.
- Vùng tì đè.
Phân loại
- Miliaria crystallina: là tắc nghẽn đường ống ở lớp trên cùng của thượng bì, gây tích lũy mồ hôi dưới da. Gây ra các mụn nước nhỏ rõ ràng, dễ vỡ.
- Miliaria rubra: là tắc nghẽn ống ở giữa thượng bì với tích lũy mồ hôi ở lớp thượng bì và trung bì. Gây ra sẩn ngứa, kích thích da.
- Miliaria pustulosa: tương tự như rubra miliaria nhưng biểu hiện như mụn mủ chứ không phải sẩn.
- Miliaria profunda: là tắc nghẽn ống dẫn ở lối vào của ống dẫn vào nhú da ở màng cơ bản của thượng bì, với việc giữ mồ hôi ở lớp hạ bì. Nó gây ra những nốt sần có kích thước lớn và sâu hơn so với miliaria rubra. Sẩn thường đau.
Chẩn đoán
Chẩn đoán dựa vào biểu hiện lâm sàng, kích thước và tính chất của rôm sảy.
Biến chứng
Biến chứng thường gặp của rôm sảy là việc nhiễm trùng da lan rộng do gãi, chà xát để giảm cảm giác ngứa.
Phòng ngừa và điều trị
- Lựa chọn quần áo, tã lót loại vải sợi mỏng, rộng thoáng, thấm hút mồ hôi tốt.
- Trường hợp phải làm việc ngoài trời dưới thời tiết nắng nóng, nên vệ sinh da thường xuyên, thấm mồ hôi, uống đủ nước.
- Tăng cường sức khỏe làn da bằng cách bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin C có trong các loại trái cây (cam, quýt, bưởi, sơri...), hạn chế thức ăn nhiều đường.
- Tắm nước lá:
Một số loại lá, quả dùng để pha nước tắm giúp kháng khuẩn tốt ở da, mềm da và dưỡng ẩm tốt như: nước tắm quả mướp đắng, rau má, lá tía tô, sài đất, lá trầu không, lá dâu, cây cải trời...
Khi pha nước tắm, phải đảm bảo các loại lá pha cùng đã được xử lý vệ sinh, loại bỏ bụi bẩn.
Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện.
- Uống đủ nước:
Đây cũng là phương pháp quan trọng để giữ làn da và cơ thể khỏe mạnh, tránh mất nước từ việc tiết mồ hôi.
Làn da được cung cấp đủ nước cũng sẽ giảm sự tiết dầu để giữ ẩm, giảm nguy cơ vít lấp tuyến mồ hôi gây rôm sảy.
Vào mùa nóng, bên cạnh nước lọc, có thể cung cấp thêm cho cơ thể các loại nước ép từ trái cây (dưa hấu, lê, táo...), nước dừa.
Nước sắc từ các vị thuốc như huyền sâm, sài đất, thổ phục linh, hạ khô thảo, cát căn, cũng giúp thanh nhiệt giải độc, hỗ trợ điều trị rôm sảy.
- Trường hợp rôm sảy có biến chứng chốc, viêm nang lông, nhọt do bội nhiễm tụ cầu vàng, người bệnh nên đến khám tại cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị.
- Không nên tự ý bôi các loại thuốc mỡ, thuốc kháng sinh vì không những có thể làm lỗ chân lông thêm bít lấp mà còn có thể gây dị ứng.
