Người bệnh HIV suy thận giai đoạn cuối thoát lọc máu
TP HCMÔng Ân, 55 tuổi, nhiễm HIV 15 năm, uống thuốc nam không rõ nguồn gốc khiến suy thận tiến triển giai đoạn cuối, được điều trị nội khoa thay vì lọc máu.
Ông Ân vào Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM trong tình trạng suy kiệt, độ lọc cầu thận còn 7 ml/phút/1.73m2, tương đương suy thận giai đoạn cuối. Ông bị thiếu máu nặng, chỉ số Hemoglobin (Hb) dưới 7 g/dL, cơ thể rất yếu.
"Chức năng thận của người bệnh suy giảm nghiêm trọng", BS.CKII Tạ Phương Dung, Phó giám đốc Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Trưởng khoa Nội thận - Lọc máu, nói, thêm rằng thông thường trường hợp này bệnh nhân cần lọc máu để duy trì sự sống.
Nếu lọc máu cấp cứu sẽ phải đặt đường vào mạch máu trung tâm, song phương pháp này gây nhiều biến chứng, nhất là với ông Ân do nồng độ chất độc trong cơ thể quá cao, cộng với thiếu máu nặng, dễ chảy máu khi làm thủ thuật. Các bác sĩ quyết định kéo dài thời gian điều trị nội khoa, trì hoãn lọc máu.
Ban đầu, bác sĩ cố gắng đặt mục tiêu kéo dài điều trị nội trú nhằm đủ thời gian cho người bệnh mổ cầu tay (AVF) để lọc máu định kỳ, thông thường là 6 tuần. Bệnh viện cũng bố trí phòng lọc máu riêng cho người bệnh HIV để đảm bảo an toàn, tránh nguy cơ lây nhiễm cho người khác. Nhờ truyền máu qua màng lọc bạch cầu, chức năng thận của ông Ân dần hồi phục vượt mong đợi.
Suốt 8 tháng qua, bác sĩ Dung lên phác đồ thuốc điều trị bảo tồn thận cho ông Ân, kết hợp dùng thuốc kháng virus, kiểm soát huyết áp và đạm niệu. Ông đáp ứng tốt phác đồ, sau 7 tuần điều trị, độ lọc cầu thận tăng 15 ml/phút/1.73m2, thoát lọc máu. Lần tái khám gần nhất, chỉ số lọc cầu thận lên 17 ml/phút/1.73m2, suy thận cải thiện về giai đoạn 4.
Ông Ân tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, không tự ý bỏ thuốc hay dùng thuốc nam không rõ nguồn gốc, kiên trì điều trị theo phác đồ. Những ngày sức khỏe suy sụp, chán ăn, buồn nôn, ông chia nhỏ bữa ăn, ăn lỏng. Đồ dùng cá nhân đều dùng riêng, áo quần giặt tẩy riêng để tránh lây nhiễm.
Bác sĩ Dung cho biết HIV có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận do gây tổn thương nephron (đơn vị lọc) trong thận, làm giảm hiệu quả lọc máu hoặc xâm nhập trực tiếp vào tế bào thận. Nguy cơ gia tăng nếu người bệnh có lượng virus cao trong máu, lượng tế bào miễn dịch thấp, kèm các bệnh tiểu đường, cao huyết áp, viêm gan C hoặc sử dụng lâu dài các loại thuốc gây hại cho thận (nhóm thuốc chống viêm không steroid - NSAIDs và các thuốc giảm đau khác).
Bác sĩ lưu ý bệnh thận giai đoạn đầu thường không xuất hiện triệu chứng. Do đó, người nhiễm HIV cần đến bệnh viện xét nghiệm kiểm tra chức năng thận và theo dõi thường xuyên các chỉ số về thận. Đồng thời, kiểm tra huyết áp thường xuyên và giữ huyết áp ổn định, dùng thuốc điều trị HIV đúng theo chỉ định, kiểm soát đường huyết nếu cần thiết.
"Nhiều trường hợp người bệnh HIV tự ý dùng thuốc nam không rõ nguồn gốc, nhập viện trong tình trạng rất nặng", bác sĩ Dung nói, khuyến cáo người bệnh tuyệt đối tuân thủ đơn thuốc của bác sĩ, không sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc để tránh gây hại cho thận.
Hà Thanh
*Tên người bệnh đã được thay đổi
