Nên mổ cận theo phương pháp nào?
Tùy tình trạng bệnh lý của mắt, người bệnh có thể mổ cận bằng các phương pháp tác động lên bề mặt giác mạc hoặc can thiệp nội nhãn.
PGS. TS. BS Nguyễn Xuân Hiệp, Giám đốc Trung tâm Mắt Công nghệ cao Tâm Anh, cho biết như trên trong tọa đàm tư vấn trực tuyến Công nghệ mới giúp xóa cận trong 10 giây, hôm 11/7. Trong chương trình, ông cùng PGS.TS.BS Nguyễn Thị Thu Hiền, Trưởng khoa Khúc xạ của trung tâm chia sẻ về cận thị, phương pháp điều trị và phẫu thuật cận cũng như chăm sóc sau mổ.
Mổ mắt cận thị là phương pháp điều trị cận thị bằng cách điều chỉnh độ cong giác mạc khôi phục thị lực mà không cần dùng kính.
Theo bác sĩ Hiệp, trên thế giới và tại Việt Nam hiện nay có nhiều phương pháp phẫu thuật khúc xạ (cận thị, loạn thị, viễn thị, lão thị), có thể chia làm hai nhóm chính. Nhóm một là những phẫu thuật tác động lên giác mạc (bề mặt hoặc trong nhu mô giác mạc), nhóm thứ hai là tác động can thiệp nội nhãn. Tùy đặc điểm mắt mỗi người, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp.
Phẫu thuật tác động lên giác mạc
Phương pháp này dùng laser để tác động lên bề mặt giác mạc, làm giác mạc mỏng đi và thay đổi độ cong của giác mạc. "Điều trị cận thị làm giác mạc dẹt xuống, còn viễn thị sẽ làm giác mạc cong lên", PGS Hiệp cho hay.
Các kỹ thuật mổ cận đầu tiên của nhóm này gồm PRK và Trans-PRK hay còn gọi là mổ không chạm SmartSurfACE. Trong đó, ưu điểm của SmartSurfACE là kỹ thuật đơn giản do laser bắn trực tiếp lên giác mạc. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ xử lý được với trường hợp nhẹ, cận 3 độ trở xuống. Nếu cận trên 3 độ có thể để lại sẹo, mảng đục trên giác mạc sau phẫu thuật. Mặt khác, do tác động trực tiếp lên giác mạc nên những ngày đầu bệnh nhân sẽ đau, mất khoảng vài tuần đến một tháng để hồi phục hoàn toàn.
Phương pháp Lasik, Femto Lasik dùng dao hoặc laser tạo vạt giác mạc, sau đó phẫu thuật viên sẽ lật vạt giác mạc lên, laser tác động trực tiếp lên nhu mô giác mạc rồi đậy vạt lại, không cần khâu. Theo bác sĩ Hiệp, khi chưa có phương pháp SMILE (Small Incision Lenticule Extraction) thì đây là phương pháp phổ biến giúp phẫu thuật viên điều chỉnh cận thị cho bệnh nhân.
Ưu điểm của phương pháp này là điều chỉnh được độ cận nặng, hiệu quả cao, tuy nhiên nhược điểm là do phải tạo vạt, nên sau mổ có thể gây biến chứng như xô vạt, lật vạt, phải xử lý lại.
Bác sĩ cho biết thêm, hiện nay, kỹ thuật mổ cận ưu việt hơn là SMILE và SMILE Pro. Phương pháp này chỉ sử dụng laser femtosecond chiếu xuyên qua bề mặt giác mạc và tách rời lõi mô ở giữa. Sau đó bác sĩ sẽ rút lõi mô tương ứng với độ cận cần loại bỏ qua đường mổ laser 2 - 3 mm . Phương pháp không tạo vạt nên bảo tồn sự vững chắc của giác mạc, đồng thời giảm bớt biến chứng khô mắt sau khi phẫu thuật.
"Các phương pháp này về nguyên lý như nhau, chỉ khác về thời gian", bác sĩ Hiệp nói. Như phương pháp ReLEx SMILE có thời gian laser 23 giây mỗi mắt, trong khi đó SMILE Pro chỉ 10 giây mỗi mắt.
"Thời gian laser rút ngắn xuống 10 giây có thể xem là cuộc cách mạng lớn, giúp người bệnh thoải mái, phẫu thuật viên yên tâm, vì sau 10 giây, nhiều người bệnh sẽ nằm không yên, mắt bị đảo... làm ảnh hưởng, thậm chí phải dừng laser", bác sĩ Hiệp giải thích. Cũng theo bác sĩ, qua mấy trăm ca được thực hiện với Visumax 800 tại Trung tâm Mắt công nghệ cao Tâm Anh, hiện đều thành công, mức độ hồi phục thị lực nhanh ngay sau mổ và bệnh nhân có thể trở lại sinh hoạt bình thường sau một ngày.
Chia sẻ thêm về kỹ thuật mổ SMILE Pro trên máy Visumax 800, bác sĩ Thu Hiền cho biết, ưu điểm lớn nhất của phương pháp này là thời gian laser rút ngắn nhiều so với các phương pháp mổ tương ứng. Ngoài thời gian laser ngắn, cấu trúc máy sau khi cải tiến cũng thay đổi nhiều. Trước đây, cấu tạo của Visumax 500 cồng kềnh, khiến bệnh nhân cảm thấy như đang vào phẫu thuật trong buồng chụp. Trong khi đó, Visumax 800 gọn nhẹ hơn nhiều. Máy sử dụng hai cánh tay robot, một cánh tay laser và một cánh tay hiển vi để thân thiện hơn với bệnh nhân.
"Với kỹ thuật SMILE Pro, thời gian laser ngắn, vết mổ nhỏ, không để lại sẹo, bệnh nhân sau phẫu thuật cảm thấy dễ chịu, hồi phục nhanh, đặc biệt cảm giác khô mắt giảm đáng kể", bác sĩ Thu Hiền cho biết.
Can thiệp nội nhãn
Không sử dụng tia laser để thay đổi độ cong giác mạc như các phương pháp trên, phẫu thuật Phakic điều trị tật khúc xạ bằng cách đặt thấu kính nội nhãn điều chỉnh độ cận vào vị trí sau mống mắt và trước thủy tinh thể. Thấu kính này sẽ hoạt động giống như một chiếc kính gọng hay kính áp tròng nhưng thay vì đặt ở ngoài mắt thì thấu kính được đưa vào trong mắt qua đường rạch nhỏ ở rìa giác mạc.
Nhờ chất liệu mềm dẻo và trong suốt, được thiết kế theo thông số riêng tương thích với cơ thể nên thấu kính không gây cảm giác đau nhức, cộm vướng, có thời gian sử dụng bằng tuổi thọ của đôi mắt (trong trường hợp điều kiện hoạt động bình thường, không có biến chứng và các tác động khách quan).
Phakic có thể điều trị độ cận, loạn cao tới rất cao trong điều kiện giác mạc mỏng mà thông thường các phương pháp laser khó có thể điều trị được. Hơn nữa, phương pháp này khá đơn giản, chỉ cần rạch đường nhỏ 2- 3 mm rồi đặt thấu kính, thời gian phục hồi nhanh.
"Tại Trung tâm Mắt Công nghệ cao Tâm Anh, chúng tôi có thể phẫu thuật tất cả các phương pháp điều trị tật khúc xạ, từ phẫu thuật không chạm Trans-PRK , Lasik, Femto Lasik, Phakic, SMILE Pro", bác sĩ Hiệp khẳng định. Cũng theo bác sĩ, hiện 95%-97% người bệnh tại trung tâm đều đăng ký chọn phương pháp SMILE Pro, vì xu hướng chung là người bệnh đều chọn kỹ thuật tốt nhất, trong khi chi phí chỉ khoảng 50 triệu đồng cho hai mắt.
Cũng tại tọa đàm, bác sĩ Thu Hiền chia sẻ về quy trình mổ cận tại Tâm Anh, gồm các bước như kiểm tra tật khúc xạ, đánh giá độ cận loạn, sau đó chỉ định kiểm tra giác mạc bằng cách chụp bản đồ giác mạc bằng máy Pentacam. Pentacam chụp được cả bề mặt giác mạc mặt trước sau, để biết chính xác độ dày giác mạc, cấu trúc sinh học giác mạc. Từ đó, có thể loại trừ bất thường của giác mạc, như tiền chóp, tổn thương bệnh lý của giác mạc để chống chỉ định mổ mắt (nếu cần).
Tiếp đó, người bệnh được đánh giá sức bền của giác mạc xem độ chắc, bền, đàn hồi của giác mạc bằng máy Corvis ST, kiểm tra đáy mắt với máy Optos. "Với bệnh nhân cận trên 6 độ, thường do trục nhãn cầu dài làm võng mạc dễ bị thoái hóa, gây lỗ rách - mầm mống gây biến chứng bong võng mạc, ảnh hưởng thị lực", bác sĩ Thu Hiền cho hay. Vì vậy trước khi phẫu thuật cần kiểm tra kỹ tình trạng đáy mắt. Các bước tiếp theo là siêu âm tình trạng dịch kính, xét nghiệm máu, khám nghiệm tình trạng gây mê xem có đáp ứng không. Sau khi trải qua các bước trên sẽ tiến hành làm hồ sơ chuyển bệnh nhân vào phòng mổ.
"Do trung tâm có hệ thống máy móc công nghệ hiện đại, đồng bộ, nên toàn bộ quy trình trên chỉ mất khoảng một tiếng, cùng thủ tục gọn nhẹ, người bệnh có thể yên tâm khám, phẫu thuật mổ cận và về trong ngày", bác sĩ Hiệp cho biết thêm.
Trong khuôn khổ tọa đàm, bác sĩ Nguyễn Xuân Hiệp và bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hiền còn giải đáp các câu hỏi, thắc mắc của độc giả liên quan đến vấn đề phẫu thuật cận thị và chăm sóc mắt sau mổ.
