Huyết tương đặc như sữa sau 7 lần viêm tụy cấp
HÀ NỘINgười đàn ông 36 tuổi, nhập viện cấp cứu sau bữa nhậu, đau bụng, nôn mửa nhiều, kết quả viêm tụy cấp.
Gia đình cho biết bệnh nhân nghiện rượu, thừa cân, đái tháo đường, phải tiêm insulin hai mũi mỗi ngày. Bác sĩ khuyên giảm cân, bỏ rượu nhưng anh vẫn "bình chân như vại". Trước đó, anh cấp cứu 6 lần do viêm tụy cấp.
Ngày 26/5, TS.BS Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết bệnh nhân tái phát viêm tụy cấp lần thứ 7. Kết quả xét nghiệm công thức máu cho thấy chỉ số mỡ máu Triglycerid tăng cao, máu trắng và đặc như sữa đặc.
Bác sĩ chỉ định thay huyết tương để loại bỏ các chất độc, chất trung gian gây viêm kết hợp chế độ dinh dưỡng lành mạnh để giảm cân, khống chế bệnh tiểu đường, tránh tái phát viêm tụy.
Viêm tụy mạn là bệnh viêm đặc trưng bởi quá trình phá hủy nhu mô tụy tiến triển không hồi phục. Qua thời gian, nó dần dẫn tới xơ hóa nhu mô tụy, gây suy giảm chức năng tụy nội tiết và ngoại tiết. Tỷ lệ mắc bệnh thay đổi tùy từng nước, như ở châu Âu là 7/100.000 dân, châu Á 14/100.000 dân.
Nghiện rượu là nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy mạn, chiếm 90% trường hợp. Rượu làm kết tủa và tăng độ nhớt của dịch tiết tuyến tụy, dẫn đến phát triển các nút protein trong những ống dẫn nhỏ của tụy. Từ đó, sỏi hình thành gây viêm và xơ hóa, hủy hoại tế bào tụy ngoại tiết, tế bào hình sao và tế bào biểu mô ống tụy.
Rượu kích hoạt sớm các enzym tiêu hóa khác trong các tế bào tụy, gây viêm tụy. Các nguyên nhân khác như đột biến gene, tắc hẹp ống tụy, tăng triglyceride máu, tăng canxi máu, viêm tụy tự miễn. Một số trường hợp không tìm được nguyên nhân gọi là viêm tụy tự phát.
Bệnh viêm tụy thường diễn biến rất nhanh, phức tạp, dẫn đến các biến chứng nặng, thậm chí gây tử vong. Triệu chứng thường gặp là là chướng bụng, đau bụng, buồn nôn, đau vùng thượng vị (ngay dưới xương ức), bí trung đại tiện.
Đối với các trường hợp nặng, điều trị hồi sức không đáp ứng, bệnh nhân cần được chỉ định làm phẫu thuật sớm để cắt lọc các phần mô bị hoại tử.
