Hở van tim sau viêm nội tâm mạc nhiễm trùng
TP HCMAnh Tú, 35 tuổi, hở van tim hai lá 10 năm, hai tháng nay sốt, bác sĩ chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm trùng gây hở van nặng.
ThS.BS Phạm Đỗ Anh Thư, Trưởng đơn vị Bệnh Van tim, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, giải thích viêm nội tâm mạc nhiễm trùng là tình trạng viêm nội tâm mạc của tim do vi trùng hay nấm, thường xảy ra trên các van tim. Viêm nội tâm mạc nhiễm trùng trực tiếp phá hủy cấu trúc vật lý của van tim, khiến nó không còn khả năng đóng kín, gây hở van nặng hơn. Vi khuẩn gây nhiễm trùng các van tim thường do nhiễm trùng răng miệng, nhiễm trùng da, thủ thuật y tế không đảm bảo vô trùng... xâm nhập vào máu và đi vào tim, phát triển thành khối sùi ăn mòn.
Trong thời gian theo dõi bệnh ở quê, anh Tú không khám răng định kỳ gây nhiễm trùng van tim, khiến bệnh diễn tiến nặng hơn. Sau khi kiểm tra, bác sĩ chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm trùng do vi khuẩn từ khoang miệng xâm nhập, làm tổ trên van tim, hình thành các khối sùi (tổ hợp vi khuẩn và cục máu đông) gây ra phản ứng viêm toàn thân, biểu hiện ra ngoài là sốt.
Anh Tú nhập viện khi buồng tim đã giãn, có triệu chứng suy tim do lúc này van hai lá bị hở nặng, một lượng lớn máu trào ngược về nhĩ trái mỗi khi tim bóp. Để bù lại, tâm thất trái phải làm việc vất vả hơn, bơm một lượng máu lớn dần gây suy tim.
Bác sĩ phẫu thuật sửa van tim nhằm bảo tồn van tự nhiên, đảm bảo chức năng tim, giảm nguy cơ biến chứng lâu dài. Bệnh nhân bị suy tim và hở van lâu ngày nên vòng van bị giãn rộng, bác sĩ phải đặt một vòng van nhân tạo. Anh xuất viện sau ba ngày, cần tái khám đều theo chỉ định.
Bác sĩ Thư cho biết đa số các trường hợp viêm nội tâm mạc do vi khuẩn có thể liên quan đến vệ sinh răng miệng. Người bệnh cần chăm sóc răng miệng đúng cách và khám răng định kỳ để phòng ngừa, phát hiện sớm vấn đề viêm nhiễm trong khoang miệng.
Hở van hai lá là tình trạng cơ quan này không đóng kín hoàn toàn khi tim co bóp khiến máu trào ngược trở lại tâm nhĩ trái thay vì được bơm đi nuôi cơ thể. Nguyên nhân gây bệnh chia thành nguyên phát (do viêm nội tâm mạc nhiễm trùng, sa van hai lá, thoái hóa van, bệnh thấp tim, tim bẩm sinh...) và thứ phát (do bệnh cơ tim giãn, thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim...).
Hở van hai lá nhẹ thường không có triệu chứng, khi bệnh trung bình đến nặng, người bệnh sẽ mệt mỏi, khó thở, tim đập nhanh, hồi hộp, đánh trống ngực, ho khan, phù ở chân, giảm khả năng gắng sức. Điều trị phụ thuộc vào mức độ hở, nguyên nhân gây bệnh. Trường hợp hở nhẹ chỉ cần tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển của bệnh hoặc dùng thuốc theo chỉ định. Nếu hở van nặng, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật sửa van hai lá nhằm bảo tồn van tự nhiên, trường hợp van bị tổn thương quá nặng, người bệnh cần thay van nhân tạo.
Để phòng ngừa bệnh cần ăn nhạt, giảm muối để kiểm soát huyết áp, giảm giữ nước. Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt. Vận động nhẹ nhàng bằng các môn thể thao như đi bộ, yoga, đạp xe chậm..., tránh gắng sức quá mức. Kiểm soát cân nặng, không hút thuốc lá, uống rượu bia, tái khám định kỳ theo lịch hẹn.
