Hiểm họa từ ngành 'hack tuổi sinh học' trị giá hàng tỷ USD
MỹLiệu pháp ánh sáng đỏ, ngâm mình trong nước lạnh, đi chân trần, tiêm peptide... là những ví dụ về "biohacking", một thuật ngữ đang gây sốt toàn cầu.
Theo từ điển Merriam Webster, biohacking là việc sử dụng các phương pháp trị liệu và thuốc khác nhau để làm chậm lão hóa, kéo dài sự sống, giảm tuổi sinh học. Các phương pháp này thường nằm ngoài nghiên cứu khoa học, y khoa truyền thống.
Năm 2020, sau một đợt ốm, nữ diễn viên Sandy Martin cho biết bà đã chi 97.000 USD trong một 12 tháng để làm chậm quá trình lão hóa và tăng cường sức khỏe.
"Việc không đủ năng lượng để thức đến 7 - 8 giờ tối khiến tôi suy sụp. Điều này ảnh hưởng đến tương lai, sự nghiệp, mọi thứ của tôi. Vì vậy, tôi bắt đầu đầu tư tiền để giải quyết vấn đề", bà nói.
Nữ diễn viên đã mua một buồng oxy, chi trả cho liệu pháp ánh sáng đỏ, lắp đặt phòng xông hơi tại nhà. Bà có một chiếc mặt nạ chiếu tia hồng ngoại và ánh sáng đỏ vào não. Tuy nhiên, tất cả đều không có tác dụng. Những trận ốm vẫn kéo đến liên miên.
Cuối cùng, bà đi khám và nhận ra mình bị nhiễm nấm. Bên cạnh sử dụng các thuốc bác sĩ kê, bà duy trì các liệu pháp đắt đỏ như trước. Sau khi khỏi bệnh, bà cho rằng tất cả là nhờ biohack. Bà thậm chí điều hành Hội chợ Biohacker Nam Florida với hơn 1.600 người tham dự háo hức tìm hiểu thêm về lĩnh vực này.
Martin nằm trong số hàng nghìn người trên toàn cầu tham gia vào trào lưu biohack. Theo Công ty Nghiên cứu Kinh doanh, ngành công nghiệp dự kiến đạt giá trị 36,41 tỷ USD vào năm 2024. Đến năm 2032, Market US cho biết nó sẽ trị giá 83 tỷ USD.
Jean Fallacara, Giám đốc điều hành Tạp chí Biohackers và công ty Lifespanning, là một trong những người tiên phong của trào lưu này, bên cạnh những người nổi tiếng như Dave Asprey và Ben Greenfield. Ông tự nhận bản thân là "vật thí nghiệm".
"Tôi bắt đầu sử dụng máy theo dõi chỉ số cơ thể từ Garmin và Fit Bit. Khi ấy, AI chưa phát triển nên tôi đã thực hiện các phép đo bằng bảng excel. Tôi đang cố gắng cải thiện chỉ số HRV (mức độ stress), nhịp tim, thời gian nghỉ ngơi và mọi thứ", ông nói.
Mỗi ngày, ông đều ngâm mình trong nước lạnh và xông hơi khô. Ông làm việc trong 90 phút rồi đi bộ và lặp lại điều này. Sau nhiều năm thử nghiệm, ông cho biết tuổi sinh học của mình là 33, tuổi thật là 57.
"Tôi không phải là người thích sống trường thọ. Tôi chỉ thích tối ưu hóa thời gian sống. Tôi không mạo hiểm để đưa 220 vol điện vào não, tắm mình trong sóng delta hai phút như một số người cực đoan khác", ông giải thích.
Trên mạng xã hội, người dân thuộc mọi tầng lớp, lứa tuổi lần lượt đăng tải các video khác nhau, tất cả đều cố gắng đạt được "thành tích lão hóa khỏe mạnh" như Fallacara.
Nhiều ý kiến ca ngợi các phương pháp hack tuổi sinh học, song một số nhà khoa học phản đối phong trào này. Họ cho rằng liệu pháp đảo ngược lão hóa hiện nay đều thiếu chứng cứ xác thực.
Tiến sĩ Nir Barzilai, nhà di truyền học, Giám đốc của Viện Nghiên cứu Lão hóa, tỏ ra lo ngại khi thấy nhiều người chi hàng nghìn USD vì tin vào các phương pháp chưa kiểm chứng. Ông nhấn mạnh, biohack tốt, nhưng tùy thuộc vào công cụ và phương pháp áp dụng. Đây vốn là lĩnh vực nghiên cứu cực kỳ phức tạp. Ông cho rằng nhiều người đang mù quáng nghe theo một số influencer (người ảnh hưởng) của lĩnh vực này.
"Đây về cơ bản là một dạng thí nghiệm trên người", tiến sĩ Barzilai giải thích
Tiến sĩ Mark Zhuk, giám đốc Y tế tại Viện Q, cũng sử dụng các phương pháp dựa trên biohack để chẩn đoán và điều trị bệnh nhân. Ông tìm hiểu về quá trình sinh hóa bên trong cơ thể, sau đó cung cấp các liệu pháp đảo ngược tuổi sinh học cần thiết. Tuy nhiên, ông cho rằng việc thương mại hóa thuật ngữ này có thể để lại nhiều hậu quả.
"Biohack dựa trên hormesis. Hormesis là hiện tượng trong đó liều lượng thấp của chất gây căng thẳng và có hại cho cơ thể lại tạo ra tác dụng có lợi ở liều lượng cao hơn. Mấu chốt là liều lượng. Việc lạm dụng biohack có thể phản tác dụng", ông nói.
Theo tiến sĩ Elliot Dinet, giám đốc Viện Lão hóa Sức khỏe, nhu cầu sống lâu của mọi người là cơ bản và chính đáng. Tuy nhiên, ông cho rằng họ cần chú ý về các nguồn tin liên quan đến lĩnh vực này.
"Rất nhiều người tham gia lĩnh vực này không có nền tảng, không được đào tạo chuyên môn y tế. Họ trở nên nổi tiếng nhờ những podcast, phương pháp độc lạ họ sử dụng", ông nói.
Những influencer dạng này thường bị chi phối bởi các nhãn hàng, trung tâm chăm sóc sức khỏe. Họ chỉ đưa ra thông tin và không chịu trách nhiệm về chúng.
Theo báo cáo của Viện Y tế Toàn cầu, người Mỹ trung bình chi 5.300 USD mỗi năm cho chăm sóc sức khỏe. Hầu hết hoạt động biohack không được bảo hiểm chi trả, điều này khiến nhiều người không thể tiếp cận được.
"Tuổi thọ nên là xu hướng chủ đạo, nên dành cho tất cả mọi người. Tám tỷ người trên hành tinh này có quyền sống lâu hơn", Fallacara nói.
