Dị tật thận móng ngựa
Thận móng ngựa là dị tật bẩm sinh chưa có cách điều trị có thể gây sỏi thận, thận ứ nước, ung thư thận, chấn thương cơ quan này.
BS.CKII Nguyễn Hữu Nhật, khoa Nội thận - Lọc máu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nguyên nhân gây thận hình móng ngựa (horseshoe kidney) hiện chưa được xác định, nhưng có liên quan đến các bất thường di truyền trong quá trình phát triển thai nhi. Dị tật này khiến hai quả thận dính liền với nhau tạo thành hình dạng giống móng ngựa. Hơn 90% trường hợp dính liền ở hai cực dưới thận. Đây là khiếm khuyết phổ biến nhất của thận, gặp nhiều ở bé trai hơn bé gái, nhưng nhìn chung thận móng ngựa chỉ xảy ra ở khoảng 0,25% dân số thế giới.
Thận móng ngựa có nguy cơ xảy ra khi trẻ có một số rối loạn di truyền, nhất là hội chứng Turner và hội chứng Edwards. Hội chứng Turner gây ra vấn đề chiều cao và bất thường bộ phận sinh dục của bé gái. Hội chứng Edwards khiến thai nhi phát triển chậm trong bụng mẹ, sinh nhẹ cân, khuyết tật trí tuệ, khuyết tật tim.
Thận móng ngựa thường lành tính, không có triệu chứng, chỉ tình cờ phát hiện khi làm các chẩn đoán hình ảnh như siêu âm hay chụp cắt lớp vi tính (CT). Kết quả cho thấy thận nằm ở vị trí thấp hơn, gần đường giữa của cơ thể hơn bình thường. Thận móng ngựa có thể gây ra những biến chứng dưới đây.
Thận ứ nước: Người có thận móng ngựa thường gặp tình trạng tắc nghẽn niệu quản - thận, cản trở dòng nước tiểu từ thận xuống bàng quang và thoát ra ngoài cơ thể, gây ra hiện tượng trào ngược, khiến thận bị ứ nước.
Sỏi thận: Thận bị ứ đọng nước tiểu lâu ngày tạo điều kiện cho các khoáng chất trong nước tiểu lắng đọng và kết tinh thành sỏi.
Nhiễm trùng thận: Thận ứ nước thời gian dài tạo cơ hội để các vi khuẩn trong nước tiểu phát triển dẫn đến viêm, sinh mủ trong thận, thậm chí xâm nhập vào máu, đe dọa tính mạng người bệnh.
Ung thư thận: Người bệnh có nguy cơ cao hình thành khối u ác tính hoặc nang thận, tăng huyết áp thận.
Chấn thương thận: Do thận nằm không đúng vị trí nên người có tình trạng này dễ gặp chấn thương khi thận bị chèn ép, va chạm với đốt xương sống.
Các triệu chứng của thận móng ngựa phát sinh khi xảy ra các vấn đề kèm theo đã nêu trên. Một số biểu hiện có thể gặp gồm đau tức hông lưng, tiểu nhiều lần, tiểu buốt, tiểu khó, buồn nôn và nôn, sốt... Hiện không có cách điều trị thận móng ngựa. Điều trị chỉ khi các biến chứng như sỏi, thận ứ nước, nhiễm trùng thận xuất hiện ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.
Bác sĩ Nhật khuyên người có thận móng ngựa cần khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện các biến chứng, nhất là dấu hiệu ung thư thận. Người có dị tật này nên hạn chế làm việc nặng, vận động mạnh và các môn thể thao đối kháng để tránh gây chấn thương thận.
