Bệnh zona thần kinh có lây không?
Virus gây bệnh zona thần kinh có thể lây truyền cho người khác thông qua tiếp xúc với các mụn nước hở, nhất là trong giai đoạn phát ban.
Zona (giời leo) là bệnh về da cấp tính do varicella zoster virus (VZV), thuộc họ virus Herpes gây ra. Bệnh zona thường có các triệu chứng hoặc biến chứng liên quan đến dây thần kinh nên thường được gọi là zona thần kinh.
VZV tồn tại trong mô thần kinh vô thời hạn. Sau khi bị thủy đậu, virus sẽ tồn tại ở dạng không hoạt động trong cơ thể. Khi gặp yếu tố thuận lợi làm cơ thể giảm sức đề kháng như suy giảm miễn dịch, căng thẳng, suy nhược cơ thể, ung thư, bệnh mạn tính..., virus hoạt động trở lại. Chúng di chuyển dọc dây thần kinh để ra da và gây các biểu hiện hoặc triệu chứng bệnh zona ở da (hồng ban và mụn nước hình chùm) và thần kinh (đau, nhức, ngứa, rát...).
Bệnh zona lây như thế nào?
Bệnh zona (phát ban phồng rộp trên da) không lây nhiễm nhưng virus thì có thể. Người bị zona có thể lây virus cho người khác nếu có tiếp xúc trực tiếp với dịch từ các mụn nước. Đặc biệt, người chưa từng bị thủy đậu hoặc chưa được tiêm vaccine có thể nhiễm VZV, dẫn đến phát ban, nổi mụn nước. Người có hệ miễn dịch kém như người già, trẻ em, người đang điều trị ung thư, ghép tạng, phụ nữ mang thai có nguy cơ lây bệnh cao hơn.
VZV còn có thể lây truyền qua ho và hắt hơi nếu mụn nước đã phát triển trong khoang miệng của người bệnh. Khi zona đã lành, khô lại, đóng vảy thì khả năng lây truyền virus rất thấp. Nguy cơ mắc bệnh zona khi tiếp xúc với virus tăng lên khi một người già đi.
Bệnh zona lây nhiễm trong bao lâu?
Thời gian lây nhiễm của bệnh zona thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày. Giai đoạn tiền phát ban zona thường xuất hiện ít nhất hai ngày trước khi phát ban zona xuất hiện. Lúc này người bệnh sốt, ớn lạnh, mệt mỏi, đau nhức cơ thể, cảm giác ngứa ran hoặc nóng rát ở trong hoặc dưới da.
Giai đoạn bùng phát cấp tính xuất hiện các mụn nước đau đớn phát triển ở một bên mặt hoặc cơ thể. Các vị trí phát ban phổ biến nhất là ngực, bụng và lưng. Các mụn nước sau đó vỡ ra và hình thành các vết loét hở trước khi đóng vảy trong 7-10 ngày. Quá trình lây truyền virus cho người khác tăng lên khi ở giai đoạn phát ban, tức là có mụn nước rỉ dịch hoặc mụn nước hở.
Làm thế nào ngăn bệnh zona thần kinh lây lan?
Nếu mắc bệnh zona, bạn có thể ngăn ngừa lây lan virus cho người khác bằng các biện pháp dưới đây.
Giữ cho vùng phát ban zona sạch sẽ và luôn che kín giúp ngăn người khác tiếp xúc với các mụn nước, nhất là khi ở gần trẻ em và người cao tuổi.
Rửa tay thường xuyên và cố gắng không chạm vào các mụn nước.
Tránh tiếp xúc với phụ nữ mang thai vì VZV có thể gây ra các nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng cho cả phụ nữ mang thai và thai nhi.
Tránh tiếp xúc với những người có nguy cơ khác. Nếu có thể, hãy tránh tiếp xúc với trẻ sinh non, trẻ sơ sinh nhẹ cân và trẻ em chưa được tiêm vaccine thủy đậu. Người có hệ miễn dịch yếu cũng nên tránh xa người đang mắc bệnh.
