Bệnh án điện tử 'cứu' y bác sĩ khỏi hồ sơ giấy
Những chồng hồ sơ dày cộp dần nhường chỗ cho vài thao tác trên màn hình máy tính khi các bệnh viện tại TP HCM bước vào chặng nước rút chuyển đổi sang bệnh án điện tử trước ngày 30/9.
Sáng 23/9, tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM, BS.CK1 Lý Quang Khải chỉ mất vài phút để hoàn tất phiếu vào viện trên hồ sơ điện tử, giúp bệnh nhân được nhập nội trú ngay lập tức. Trước đây, anh và điều dưỡng phải mất nhiều thời gian điền tay lặp lại thông tin như họ tên, ngày sinh, địa chỉ, số thẻ bảo hiểm y tế, bệnh sử và chẩn đoán... trên hàng loạt biểu mẫu giấy. Mỗi ngày nằm viện, toàn bộ dữ liệu hành chính này lại phải viết lại từ đầu.
"Giờ đây, chúng tôi chỉ cần nhập thông tin bệnh nhân một lần, hệ thống sẽ tự động đồng bộ. Y bác sĩ có thêm thời gian cho chuyên môn, đồng nghiệp ở khoa khác cũng dễ dàng truy cập khi cần trao đổi về ca bệnh", bác sĩ Khải chia sẻ.
Bệnh án điện tử chính thức vận hành trên toàn bộ hoạt động của bệnh viện sau ba tháng thử nghiệm ở một số khoa và hai tuần chạy toàn viện. Từ khoa cấp cứu, phòng mổ đến các buồng bệnh, hàng trăm y bác sĩ, điều dưỡng đồng loạt nhập liệu, bàn giao và tra cứu trên máy tính, iPad thay vì hồ sơ giấy.
Theo BS.CK2 Khưu Minh Thái, Phó giám đốc bệnh viện, hành trình này kéo dài hơn một năm với nhiều vòng thử nghiệm và điều chỉnh. Giai đoạn đầu khó khăn nhất là khi y bác sĩ phải từ bỏ thói quen cũ. Tuy nhiên, khi hệ thống vận hành ổn định, lợi ích mang lại rất rõ rệt. Toàn bộ dữ liệu từ hành chính, xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh đến điều trị đều được liên kết, chấm dứt tình trạng bác sĩ phải ghi chép lặp lại.
Bên cạnh đó, người bệnh tái khám không cần mang theo giấy tờ. Họ vẫn có thể xem lại toàn bộ lịch sử điều trị, toa thuốc hoặc các thủ thuật đã thực hiện. Y lệnh từ bác sĩ cũng được chuyển lên máy tính ngay lập tức, thay vì điều dưỡng phải chờ chuyển tay hoặc dò chữ viết khó đọc. Nhờ đó, nguy cơ nhầm lẫn giảm rõ rệt và thời gian điều trị cũng được rút ngắn. Theo một nghiên cứu của tạp chí Health Affairs vào năm 2022, việc áp dụng hồ sơ y tế điện tử có thể giảm tới 35% thời gian quản lý hành chính của bác sĩ và tăng 15-20% hiệu quả chăm sóc bệnh nhân.
Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM, TS.BS.CK2 Lê Trần Quang Minh, cho biết dữ liệu bệnh án điện tử còn giúp đồng bộ giữa các khoa, hỗ trợ báo cáo và thống kê tức thì. "Bệnh viện vừa bảo đảm hoạt động khám chữa bệnh hằng ngày, vừa khẩn trương điều chỉnh phần mềm để vận hành ngày càng hoàn thiện, tiến tới mô hình bệnh viện thông minh", ông nói.
Đây cũng là bức tranh chung tại nhiều bệnh viện TP HCM những ngày cuối tháng 9. Nhiều bệnh viện tuyến cuối như Nhân dân 115, Nhi đồng 2, Da Liễu TP HCM đồng loạt chuyển từ giấy bút sang màn hình máy tính. Hàng nghìn nhân viên y tế tất bật thích nghi với phần mềm mới, vừa đảm bảo công việc điều trị, vừa chạy đua để kịp mốc 30/9 - hạn chót Bộ Y tế đề ra cho các bệnh viện "khai tử" bệnh án giấy. Theo thống kê, đến đầu tháng 9, khoảng 500 trên tổng số hơn 1.800 bệnh viện trên cả nước đã chuyển sang sử dụng bệnh án điện tử.
TS.BS Phạm Ngọc Thạch, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2, cho biết bệnh viện bắt đầu vận hành thử nghiệm từ đầu tháng 9. Ngày 17/9, hội đồng bệnh viện đánh giá mức độ áp dụng và thống nhất đã đủ điều kiện triển khai chính thức, tiến tới thay thế hoàn toàn hồ sơ giấy. Bệnh viện đã gửi biên bản họp và hồ sơ về Bộ Y tế, chờ công bố trên cổng thông tin chính thức.
Tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, hệ thống bệnh án điện tử được Bộ Y tế thẩm định, đã vận hành toàn viện từ đầu năm. Theo BS.CK2 Huỳnh Văn Bình, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, việc triển khai mang lại nhiều thay đổi tích cực. Hồ sơ người bệnh được lưu trữ tập trung, dễ dàng truy xuất khi chuyển khoa hoặc tái khám. Dữ liệu thống kê, báo cáo và lập kế hoạch chuyên môn cũng chính xác hơn. Đây là nền tảng cho Big Data, mở đường ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chăm sóc sức khỏe. Hồ sơ điện tử đã liên thông với hồ sơ sức khỏe cá nhân và cơ quan quản lý, đồng thời bảo đảm chặt chẽ vấn đề bảo mật, quyền riêng tư.
Tuy nhiên, theo các bệnh viện, để hệ thống phát huy hiệu quả toàn diện, cần Bộ Y tế và các cơ quan quản lý tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, hướng dẫn chi tiết hơn về triển khai bệnh án điện tử và hồ sơ sức khỏe điện tử, tránh vướng mắc trong thực tiễn.
Bên cạnh đó, các bệnh viện kiến nghị cơ chế hỗ trợ, ưu tiên đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin cho các bệnh viện tuyến cuối, hạng một và đặc biệt, để đảm bảo vận hành đồng bộ và liên thông giữa các khoa phòng. Một cơ sở tuyến cuối có thể xử lý hàng nghìn ca khám, nhập viện mỗi ngày, nếu hệ thống mạng yếu hoặc máy chủ không đủ dung lượng, việc nhập liệu cũng như tra cứu sẽ bị gián đoạn, ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ khám chữa bệnh.
Việc đẩy mạnh liên thông dữ liệu y tế quốc gia được xem là yếu tố then chốt, giúp kết nối thông tin giữa các bệnh viện, trung tâm y tế cơ sở, cơ quan quản lý và hồ sơ sức khỏe cá nhân. Ví dụ, một bệnh nhân mắc tim mạch được khám định kỳ tại bệnh viện A. Khi cần cấp cứu tại bệnh viện B, các bác sĩ có thể lập tức truy cập tiền sử bệnh, toa thuốc gần nhất và kết quả xét nghiệm. Điều này không chỉ giúp đưa ra quyết định điều trị nhanh chóng và chính xác, mà còn giảm thiểu rủi ro không đáng có, các bác sĩ nêu.
"Đây là bước quan trọng nhất để bệnh án điện tử phát huy vai trò tối đa. Khi dữ liệu được liên thông, bệnh án của mỗi người dân sẽ tạo thành một bức tranh sức khỏe toàn diện", bác sĩ Thái cho hay.
