10 biện pháp tránh thai sau sinh
Đặt vòng tránh thai nội tiết, tiêm thuốc, cấy que, sử dụng thuốc diệt tinh trùng là những phương pháp phổ biến giúp phụ nữ tránh thai sau sinh.
Bác sĩ Dương Việt Bắc, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết sau sinh khoảng 6 tuần, buồng trứng có thể hoạt động bình thường trở lại. Nếu không sử dụng biện pháp tránh thai an toàn, phụ nữ có thể mang thai ngoài ý muốn. Khi sinh mổ, tử cung và dạ con bị tổn thương, nếu mang thai quá sớm có nguy cơ bục vết mổ, gây vỡ tử cung, nguy hiểm tính mạng thai phụ và thai nhi.
Dưới đây là một số biện pháp tránh thai sau sinh phụ nữ có thể tham khảo.
Phương pháp vô kinh cho con bú (Lactation Amenorrhea Method - LAM) là kỹ thuật ức chế rụng trứng tự nhiên và gây vô kinh do nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn. Cho con bú trực tiếp là yếu tố cản trở giải phóng các hormone cần thiết để kích hoạt rụng trứng, dẫn đến vô kinh. Quá trình này cũng ức chế hormone giải phóng gonadotropin, bài tiết dopamine, từ đó kích thích tiết prolactin và sản xuất sữa mẹ nhiều hơn.
LAM nằm trong danh sách các phương pháp ngừa thai được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chấp nhận.
Bác sĩ Bắc cho biết nếu tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn như cho con bú 4 giờ một lần trong ngày và ít nhất 6 giờ một lần vào ban đêm, người mẹ chưa có kinh nguyệt trở lại thì LAM cho hiệu quả ngừa thai tới 98% trong vòng 6 tháng đầu sau sinh. Nếu không sử dụng LAM hoặc phương pháp ngừa thai khác, phụ nữ có thể có thai ngay sau một tháng sau khi sinh. Tỷ lệ mang thai tăng lên 85% trong vòng một năm nếu có quan hệ tình dục mà không sử dụng phương pháp ngừa thai.
Đặt vòng tránh thai nội tiết tố là biện pháp đưa dụng cụ nhỏ có chứa hormone progesterone vào tử cung. Cơ chế hoạt động của chúng là gây mất cân bằng nồng độ hormone nội tiết progesterone và estrogen, làm ức chế rụng trứng, thay đổi sinh hóa tế bào nội mạc tử cung, khiến trứng thụ tinh không thể làm tổ.
Bác sĩ Bắc cho biết ngoài tác dụng tránh thai, cách này còn được sử dụng như phương pháp điều trị duy trì đối với những trường hợp rong kinh rong huyết, cường kinh, bảo vệ nội mạc tử cung...
Vòng tránh thai nội tiết có thời hạn sử dụng khoảng 5 năm, dễ thực hiện, không có tác dụng phụ. Phụ nữ có thể đặt vòng tránh thai nội tiết bất cứ lúc nào nếu không có thai, không viêm nhiễm phụ khoa.
Dùng bao cao su nam, nữ là phương pháp đơn giản, dễ thực hiện, phổ biến, hiệu quả cao. Bao cao su ngăn cản không cho tinh binh tiếp xúc với trứng, ngăn thụ thai. Ngoài ra, cách này cũng giúp phụ nữ tránh được các bệnh lây qua đường tình dục.
Uống thuốc tránh thai hàng ngày cần được duy trì vào một giờ nhất định mỗi ngày. Phương pháp này cho hiệu quả ngừa thai lên đến 99% nếu tuân thủ hướng dẫn sử dụng về liều lượng và thời gian.
Mẹ cho con bú nên dùng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin ngay sau sinh để không ảnh hưởng đến sản xuất sữa. Nếu dùng loại phối hợp hai hormone estrogen và progestin, phụ nữ cần cân nhắc đến thời điểm bắt đầu sử dụng. Trường hợp không nuôi con bằng sữa mẹ có thể bắt đầu uống sau sinh 21 ngày. Nếu nuôi con bằng sữa mẹ không hoàn toàn, có thể bắt đầu uống sau 6 tuần. Nếu con bú mẹ hoàn toàn, nên bắt đầu dùng sau 6 tháng.
Theo bác sĩ Bắc, phụ nữ trên 35 tuổi có hút thuốc lá, có bệnh nền về gan hoặc tăng huyết áp, tiền căn đột quỵ, nhồi máu cơ tim hoặc thuyên tắc tĩnh mạch sâu; tiền căn đau đầu migraine, ung thư vú hoặc tiền căn ung thư vú không nên sử dụng thuốc ngừa thai.
Tiêm thuốc tránh thai có tác dụng lâu dài hơn so với thuốc uống. Những thuốc này được tạo thành từ một loại hormone tương tự progesterone. Thuốc có thể được tiêm sâu vào cơ mông hoặc tiêm dưới da bụng hoặc mặt trước đùi, tùy loại. Để duy trì tác dụng, phụ nữ cần tiếp tục tiêm đúng lịch hẹn.
